Angus

Jest uznawana za drugą, obok rasy hereford, najbardziej liczebną wśród mięsnych ras bydła na świecie. Pochodzi z hrabstw Aberdeen, Banff, Kincardine i Angus położonych w rejonach północno-wschodniej Szkocji. Powstała na bazie lokalnego bezrogiego bydła wykazującego duże przystosowanie do trudnych warunków klimatycznych. Bydło angus uznano za rasę w roku 1835, pierwszą księgę zarodową założono w roku 1862, zaś Stowarzyszenie Hodowli Bydła Aberdeen Angus powstało w roku 1879.

Współczesna rasa angus to bydło średniego kalibru. Krowy ważą 550-600 kg i mają wysokość w kłębie ok. 125 cm. Buhaje hodowlane osiągają masę ciała w granicach ok. 900 kg i wysokość w kłębie ok. 130 cm. Cechą charakterystyczną rasy jest bezrożność oraz jednolite czarne lub czerwone umaszczenie.

Zwierzęta mają małą głowę, krótką szyję, dobrze umięśnioną część piersiową i grzbiet, szeroki i głęboki tułów w kształcie regularnego prostokąta osadzony na krótkich nogach, drobną kość i jedwabistą sierść.

Od roku 1878, kiedy rozpoczęto eksport bydła aberdeen angus do USA, zapoczątkowano doskonalenie tej rasy na kontynencie północnoamerykańskim. Jednym z efektów pracy hodowlanej było powstanie odmiany red angus o jednolitej czerwonobrunatnej okrywie włosowej jako rezultat wyselekcjonowania osobników homozygotycznych genu czerwonego umaszczenia. Zwierzęta te różnią się od czarnego pierwowzoru jedynie barwą sierści i nieco większym wzrostem.

Angus należy do ras wcześnie dojrzewających, a pierwsze wycielenia mogą mieć miejsce nawet w 24. miesiącu życia jałówek. Masa buhajków przy urodzeniu wynosi przeciętnie 30 kg, zaś cieliczek średnio 26-28 kg. Cielęta, z uwagi na wąską głowę, względnie drobną budowę i niską masę ciała, rodzą się lekko. Wydajność mleczna nie jest zbyt wysoka, wystarcza jednak do wykarmienia przychówku, co w połączeniu z opiekuńczością matek daje zadowalające wyniki wychowu cieląt.

W sprzyjających warunkach pastwiskowych opasy do 8. miesiąca życia osiągają dobowe przyrosty rzędu 900-1000 g. Często są ubijane w wieku 8-10 miesięcy przy masie ciała ok. 300 kg na tzw. młodą wołowinę (baby beef). Bydło angus wyróżnia się bardzo wysoką wydajnością rzeźną dochodzącą do 70% i małym udziałem kości w tuszy. Mięso posiada wysokie walory kulinarne i smakowe: jest delikatne, soczyste, drobnowłókniste i wyraźnie marmurkowate, lecz w ocenie odbiorców europejskich jest zbyt przetłuszczone. Dzięki pracy hodowlanej prowadzonej w USA i Kanadzie wyselekcjonowano osobniki bardziej wyrostowe i później dojrzewające, co pozwala na opas systemem ekstensywnym także do wyższych mas ciała bez obawy zbytniego otłuszczenia tusz.

Podobnie, jak inne brytyjskie mięsne rasy bydła, angus łatwo i szybko przystosowuje się do trudnych warunków klimatycznych bardzo dobrze wykorzystując pasze objętościowe, zwłaszcza przy systemie ekstensywnego żywienia pastwiskowego. Dzięki tym cechom rasa ta znalazła uznanie hodowców w USA, Kanadzie, Meksyku, Argentynie, Brazylii, Australii, czy Nowej Zelandii.

W niektórych krajach bydło angus używane jest do krzyżowania z innymi rasami jednostronnie mięsnymi przekazując potomstwu wysoką wydajność rzeźną, dobre wykorzystanie pasz objętościowych, przydatność do opasania systemem ekstensywnym z wykorzystaniem pastwiska. Do cech negatywnych mieszańców trzeba zaliczyć małą wyrostowość, większe zużycie paszy na 1 kg przyrostu w porównaniu z mieszańcami innych ras mięsnych oraz, co najistotniejsze, tendencję do nadmiernego otłuszczania.

Obecnie doskonalenie rasy angus, prowadzone na kontynencie północnoamerykańskim, zmierza do poprawy wyrostowości i tempa przyrostów w opasie, przy zachowaniu dotychczasowych zalet tej rasy: małych wymagań dotyczących warunków utrzymania i przydatności do chowu pastwiskowego.

angus002