Ankieta – Planowane Nowe (Pod)Indeksy Selekcyjne w Hodowli Bydła Mięsnego

Zakład Hodowli Bydła Instytutu Zootechniki PIB wraz z Polskim Związkiem Hodowców i Producentów Bydła Mięsnego zwraca się do Państwa z prośbą o zapoznanie się i wypełnienie niniejszej ankiety dotyczącej planowanych, nowych podindeksów selekcyjnych dla ras mięsnych w Polsce.

Indeksy selekcyjne stosowane są w wielu krajach świata jako dodatkowe źródło informacji wspomagające podejmowanie decyzji hodowlanych w stadzie. Wagi poszczególnych podindeksów odzwierciedlają nacisk na różne cechy zgodnie z przyjętym celem hodowlanym. Do opracowywania indeksów selekcyjnych stosuje się 2 metody.

Pierwsza obiektywna – oparta na znajomości wielu parametrów genetycznych, fenotypowych i ekonomicznych, co jest możliwe do zrealizowania w dużej, dobrze zmonitorowanej populacji zwierząt, oraz druga, subiektywna – najczęściej stosowana na świecie, gdzie to hodowcy proponują skale wag ekonomicznych i to ich sugestie stanowią podstawę do opracowywania indeksów selekcyjnych.

Podsumowując ten krótki wstęp dzięki podindeksom to hodowcy mogą mieć bezpośredni wpływ na istotność danej cechy w indeksie selekcyjnym, a przez to odpowiednio ukierunkować hodowlę w swoim stadzie.

Poniżej przedstawiono krótkie wyjaśnienie istoty indeksu selekcyjnego:
Indeks selekcyjny (I) jest to kombinacja wartości hodowlanych (WH) cech z przypisanymi im
odpowiednimi wagami ekonomicznymi (b):

I = b1 × WH1 + b2 × WH2 + ….. + bn + WHn

Indeksy selekcyjne w sposób syntetyczny odzwierciedlają cel hodowlany przyjęty w populacjach określonej rasy. Zazwyczaj składają się z kilku cech lub grup cech, a wagi ekonomiczne przypisane do każdej z nich odzwierciedlają wielkość udziału wartości hodowlanych cech danej grupy w tym (pod)indeksie. Wyliczony (pod)indeks podany w postaci jednej liczby służy do uszeregowania zwierząt – buhajów, krów – od najlepszych do najgorszych w populacji i stadzie.

IZ PIB wraz z PZHiPBM planują wkrótce utworzenie i wdrożenie dwóch (pod)indeksów selekcyjnych, opracowanych na podstawie danych gromadzonych podczas rutynowej oceny wartości użytkowej w Państwa stadach/gospodarstwach. Wzorując się na innych krajach, w których hodowane jest bydło mięsne zaproponowano opracowanie podindeksów łatwości wycieleń (IWYCIEL) oraz budowy kończyn (IKON). W skład podindeksów, będą wchodzić cechy
najczęściej występujące w innych krajach oraz w opracowaniach literaturowych.

1. (Pod)indeks Łatwości wycieleń (nazwa robocza)

IWYCIEL = b1 * ocena porodu + b2*waga urodzeniowa + b3*długość okresu międzywycieleniowego + b4*długość zadu + * b5 szerokość w biodrach + b6 * szerokość w kulszach + b7 * szerokość zadu

(Pod)indeks ten z założenia powinien odzwierciedlać zależności i wartość hodowaną zwierzęcia pod względem łatwości wycieleń – oceny porodu w powiązaniu z innymi cechami. Ocena porodu to cecha przedstawiająca w skali 6-stopniowej typ wycielenia – od łatwego przez trudny do poronienia. Waga i długość OMW – dane pochodzące z dokumentacji
zwierzęcia, pozostałe cechy to elementy oceny pokroju oceniane w skali 1 do 10.

2. (Pod)indeks budowy kończyn (lokomocji)

IKON = b1* obwód nadpęcia + b2 * postawa nóg przednich + b3 * postawa nóg tylnych + b4 * LSI
(Pod)indeks ten z założenia powinien odzwierciedlać zależności i wartość hodowaną zwierzęcia pod względem cech budowy kończyn, oceniane przez zootechników- selekcjonerów, a w przyszłości również z wykorzystaniem oceny lokomocji zwierzęcia (LSI).

3. Wskaźnik mleczności

Postawą wskaźnika mleczności jest tzw. szacowana mleczność wydzielenia, obliczana na podstawie równania:

SMW=M210/wiek210*1700 (do sprawdzenia)
M210 – masa ciała w wieku 210 dni
Wiek210 – standaryzowany wiek

4. Wskaźnik temperamentu

Wskaźnik którego podstawą jest wizualna subiektywna ocena temperamentu zwierzęcia, w skali punktowej.