Ognisko pryszczycy w Niemczech

Data publikacji: 21 stycznia 2025

Pryszczyca (Foot and Mouth Disease, FMD) to niezwykle zakaźna wirusowa choroba zwierząt gospodarskich i dzikich, która stanowi jedno z największych zagrożeń dla hodowli zwierząt parzystokopytnych na całym świecie. Wywoływana jest przez wirusa z rodziny Picornaviridae. Pryszczyca charakteryzuje się wysoką zdolnością przenoszenia, co czyni ją chorobą o istotnym wpływie na zdrowie zwierząt oraz gospodarkę rolną. Najnowsze ognisko pryszczycy w Europie zostało potwierdzone 10 stycznia 2025 roku w Niemczech, w Brandenburgii, w powiecie Märkisch-Oderland bezpośrednio graniczący z granicą Polski (powiaty: gryfiński, myśliborski, gorzowski, słubicki).  Choroba dotknęła trzy bawoły domowe w niewielkim gospodarstwie, które łącznie utrzymywało 14 zwierząt. Próbki do badań laboratoryjnych pobrano dzień wcześniej, a dzięki zastosowaniu metody RT-PCR potwierdzono obecność materiału genetycznego wirusa pryszczycy. Wszystkie zakażone zwierzęta padły, a pozostałe osobniki w gospodarstwie zostały uśmiercone w celu zahamowania rozprzestrzeniania się choroby.

W odpowiedzi na ten incydent władze niemieckie natychmiast podjęły działania zapobiegawcze. Wyznaczono strefy zapowietrzone o promieniu 3 kilometrów oraz strefy zagrożone obejmujące 10 kilometrów wokół ogniska choroby. W promieniu 1 kilometra od ogniska dokonano uboju wszystkich zwierząt podatnych na zakażenie. Ponadto, wprowadzono 72-godzinny zakaz przemieszczania zwierząt, obornika oraz padłych zwierząt na terenie całej Brandenburgii, aby ograniczyć ryzyko dalszej transmisji wirusa.

Pryszczyca występuje endemicznie w wielu regionach Azji, Bliskiego Wschodu oraz Afryki, jednak w Europie pojawia się sporadycznie. Przykładowo, w latach 2001 i 2007 choroba dotknęła Wielką Brytanię, a w 2011 roku przypadki odnotowano w Bułgarii. Wirus pryszczycy jest szczególnie niebezpieczny ze względu na swoją zdolność do przenoszenia drogą aerogenną. Przy sprzyjających warunkach atmosferycznych może on przemieszczać się z wiatrem na odległość nawet do 10 kilometrów nad lądem, co znacząco utrudnia jego kontrolę. Przypadki przenoszenia wirusa na odległość pomiędzy fermami, gdzie nie doszło do bezpośredniego kontaktu zwierząt, podkreślają, jak ważne są odpowiednie środki prewencyjne.

W Polsce, w celu ochrony zdrowia zwierząt oraz uniknięcia potencjalnych strat ekonomicznych, służby weterynaryjne zalecają zachowanie najwyższych standardów bioasekuracji. Kluczowe działania obejmują regularną dezynfekcję pojazdów transportowych oraz obiektów hodowlanych, zapewnienie paszy i materiałów ściółkowych z wiarygodnych źródeł, a także szczegółowe monitorowanie zdrowia zwierząt w gospodarstwach, zwłaszcza w rejonach przygranicznych. Wszelkie podejrzane przypadki choroby należy niezwłocznie zgłaszać powiatowym lekarzom weterynarii. Inspekcja Weterynaryjna podkreśla również wagę współpracy międzynarodowej oraz bieżącego monitorowania sytuacji epidemiologicznej, aby zapobiegać dalszemu rozprzestrzenianiu się pryszczycy.

Wystąpienie ogniska pryszczycy w Niemczech jest przypomnieniem o konieczności zachowania czujności oraz podejmowania zdecydowanych działań prewencyjnych. Choroba ta nie tylko powoduje znaczne straty ekonomiczne, ale także zagraża stabilności sektora hodowlanego, dlatego tak istotne jest konsekwentne wdrażanie środków zapobiegawczych i edukowanie hodowców w zakresie ochrony zdrowia zwierząt.

Szczegółowe informacje dotyczące pryszczycy znajdą Państwo w załączonej prezentacji przygotowanej przez Główny Inspektorat Weterynarii.