BYDŁO MIĘSNE NEWSLETTER 13/2025

Dopłaty do materiału siewnego – możliwość ubiegania się o zwrot części kosztów zakupu już tylko do 10 lipca 2025 r.!

ARiMR przyjmuje wnioski o zwrot części kosztów zakupu materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany w ramach pomocy de minimis. Wnioski złożone po tym terminie nie będą rozpatrywane!

Dopłaty przysługują do siewu lub sadzenia zbóż (jęczmień; owies nagi, szorstki, zwyczajny; pszenica twarda, zwyczajna, orkisz; pszenżyto; żyto), roślin strączkowych (bobik, groch siewny rolniczy; łubin biały, wąskolistny, żółty; soja; wyka siewna) oraz ziemniaków. Minimalna powierzchnia działki, do której można otrzymać wsparcie, wynosi 0,1 ha. Całkowita kwota pomocy de minimis przyznana jednemu producentowi rolnemu nie może przekroczyć wysokości 50 tys. euro w okresie trzech minionych lat.

Wnioski można składać bezpośrednio lub przesłać pocztą do biura powiatowego właściwego dla miejsca zamieszkania oraz wypełnić elektronicznie za pośrednictwem platform ePUAP i mObywatel. Nabór trwa od 25 maja. Na razie ponad 27 tys. rolników ubiega się o taką pomoc, a co piąty wniosek został złożony w Wielkopolsce.

Ważne! Nie można jednocześnie otrzymać pomocy do materiału siewnego w formule pomocy de minimis w rolnictwie oraz w ramach ekoschematu. Pomoc nie przysługuje również producentom rolnym objętym sankcjami przyjętymi przez UE oraz do upraw przeznaczonych na przedplon i poplon.

Więcej informacji można znaleźć na stronie: https://www.gov.pl/web/arimr/material-siewny-2025–ostatni-dzwonek-na-zlozenie-wniosku

Zapotrzebowanie na wodę i objawy odwodnienia u bydła

Zapotrzebowanie bydła na wodę zależy od wielu czynników, tj.: masy ciała, stanu fizjologicznego, wydajności, rodzaju skarmianych pasz i pobrania suchej masy, temperatury i wilgotności otoczenia, aktywności fizycznej, a także od pozycji zajmowanej w hierarchii stada. W przypadku zwierząt przebywających w oborze ilość pobieranej wody zależy od zawartości suchej masy dawki pokarmowej – krowy pobierają od 4 do 6 l wody na 1 kg suchej masy (Staszak, 2008). W czasie upałów, woda pomaga bydłu w termoregulacji, co ułatwia zwierzętom dostosowanie się do stresu cieplnego. Z tego względu zwierzęta powinny mieć zapewniony dostęp do świeżej wody pitnej również na pastwisku.

I tak na przykład dzienne zapotrzebowanie krów zasuszonych wynosi około 25–30 l, jałówek 35 l, krów w wysokiej ciąży 45 l, a zwierząt produkujących przeciętnie 20 kg mleka – aż 100 l. Ze względu na specyficzny behawior pokarmowy, krowy mleczne powinny mieć stały dostęp do świeżej i czystej wody pitnej. W warunkach pełnego dobrostanu krowa pobiera wodę około 7–15 razy w ciągu doby. Większa część wody, bo 30–50% dobowego pobrania, wypijana jest przez krowy podczas pierwszej godziny po doju dlatego, że zwierzęta uzupełniają w ten sposób niedobór płynów powstały w organizmie. Krowy piją stosunkowo szybko – tempo picia wynosi przeciętnie od kilkunastu do 20 l na minutę. Preferują wodę o temperaturze 15–17°C oraz dużą, spokojną powierzchnię wody, którą pobierają „całym pyskiem” oraz dużymi łykami. Hodowca musi zapewnić wodę w sposób ciągły, a nie okresowy. W celu uniknięcia blokowania poideł przez osobniki silniejsze i utrudnianie przez nie dostępu do nich osobnikom słabszym, konieczne jest zapewnienie kilku punktów poboru wody przez zwierzęta na danym obszarze, w budynku czy zagrodzie. Warto zapamiętać, że zmniejszenie pobrania wody o 4% w stosunku do zapotrzebowania prowadzi do spadku wydajności mleka do 25%. Ponadto, utrata wody z organizmu na poziomie 4–5% powoduje u krów pogorszenie apetytu skutkujące obniżeniem pobrania suchej masy pasz oraz zwiększenie podatności na choroby na poziomie: 6–10% zaburzenia w koordynacji ruchowej, 12– 14% wystąpienie zaburzeń nerwowych i pękanie skóry, a w ilości 20% – śmierć zwierzęcia.

Jak podkreślają Wójcik i Karpowicz (2021), do typowych objawów niedoboru wody w organizmie krowy należą:

− spadek wydajności i zmiany w składzie chemicznym mleka (zwłaszcza mineralnym),

− obniżone pobranie pasz,

− zmniejszone wydalanie moczu,

− wydalanie zbitego i suchego kału lub zaparcie,

− utrata masy ciała i pogorszenie kondycji,

− wypijanie moczu lub innych dostępnych płynów,

− zwiększona ogólna objętość krwi i wyższy hematokryt.

Zwierzęta zwykle nie pobierają więcej wody niż potrzebują. Sytuacja taka może mieć jednak miejsce w przypadku zatrucia zwierzęcia, np. sodem, mocznikiem lub niektórymi roślinami szkodliwymi dla bydła. Nadmierne pragnienie obserwowane jest również u krów chorujących na cukrzycę bydła (diabetes mellitus bovis).

Określając zapotrzebowanie zwierząt na wodę bierze się pod uwagę:

− dzienne pobranie suchej masy paszy,

− wydajność mleka w kg/dzień,

− pobranie sodu w g/dzień,

− średnią minimalną temperaturę z tygodnia w °C.

Z kolei w przypadku cieląt, zapotrzebowanie na wodę jest znacznie wyższe niż u dorosłego bydła. Są one również mniej odporne na niedobór wody ze względu na niewykształcony mechanizm regulacji gospodarki wodnej organizmu. W okresie pierwszych 2–3 tygodni życia cielęta powinny być pojone wodą o temperaturze 25–30°C, najlepiej przegotowaną. Z chwilą włączenia do ich diety preparatu mlekozastępczego lub mleka chudego można je poić niezbyt zimną, nieprzegotowaną wodą. Cielęta powinny dziennie wypijać średnio 8–9 l dziennie w wieku 1 miesiąca, 10–12 l/dzień w wieku 2 miesięcy i 13–15 l/dzień w wieku 3 miesięcy. Nieograniczony dostęp cieląt do świeżej i czystej wody jest bardzo ważny i warunkuje prawidłowy rozwój żwacza.

W przypadku krów mlecznych zapotrzebowanie na wodę jest ściśle związane z poziomem produkcji mleka, gdzie na każdy 1 litr wyprodukowanego mleka zwierzę pobiera minimum 3,5 l wody. Tym samym, przy produkcji 30 l dziennie (poziom produkcji za laktację – 8400 litrów mleka) jest to około 105 l. Laktacja trwa przeciętnie powyżej 280 dni, zatem krowa mleczna pobierze łącznie około 29 400 l. Obecnie, biorąc pod uwagę, że poziom produkcji mleka w obiektach zależy od wspomnianych powyżej czynników, jak i potencjału genetycznego zwierząt, spożycie wody waha się w granicach od 68 do 155 l na dobę, czyli łącznie może wzrosnąć do poziomu 43 400 l za laktację/szt. (Wójcik i Karpowicz 2021).

Z kolei bydło mięsne zużywa znacznie mniej wody: od 27 do 67 l na dzień w zależności od tego, czy są to zwierzęta opasowe czy mamki z cielętami. Zapewnienie możliwości pobierania wody do woli powoduje wzrost wydajności u krów mlecznych nawet o 10–15%, a u bydła mięsnego zwiększenie przyrostów masy ciała o 3–5% (Kuczyńska i Puppel, 2016; Krebs, 2016). Bydło najczęściej pobiera wodę pomiędzy godziną 8:00 a 20:00 (Wójcik, 2020).

Zgodnie z przepisami, woda wykorzystywana w chowie i hodowli bydła w gospodarstwach musi spełniać wymogi sanitarne tak jak woda pitna dla ludzi (w gospodarstwie powinny znajdować się dokumenty potwierdzające wykonanie badania wody). Musi być świeża, czysta, przezroczysta, bez zanieczyszczeń stałych i obcych zapachów, bez zanieczyszczeń mikrobiologicznych, obecności pasożytów i ich jaj (Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi; Dz.U. z 2010 r., nr 72, poz. 466).

W przypadku otwartego systemu utrzymania bydła oraz w trakcie prowadzenia wypasu, kiedy bydło korzysta ze zgromadzonej wody w oczkach i zbiornikach wodnych lub z rzek i potoków towarzyszących terenom pastwisk, konieczne jest wykonywanie okresowych analiz jakości wody, głównie pod kątem mikrobiologicznym, szczególnie z uwagi na częste zanieczyszczenie tych wód pierwotniakami z rodzajów Cryptosporidium, które to wywołują u bydła (zwłaszcza cieląt) kryptosporydiozę (Bojar i Kłapeć, 2011).

POLSKI ZWIĄZEK HODOWCÓW I PRODUCENTÓW BYDŁA MIĘSNEGO
ul. Rakowiecka 32, 02-532 Warszawa